Μεγάλη προσοχή: Αυτό το γλυκαντικό αυξάνει τον κίνδυνο εγκεφαλικού και βλάπτει τα αγγεία
Νέα έρευνα δείχνει ότι η ερυθριτόλη μπορεί να αυξάνει τον κίνδυνο εγκεφαλικού και καρδιακού επεισοδίου.
Σε μελέτη που δημοσιεύεται στο Journal Of Applied Physiology αναφέρεται ότι η ερυθριτόλη, ένα γλυκαντικό που βρίσκεται σε πλήθος τροφίμων και ροφημάτων χωρίς ζάχαρη, βλάπτει έναν από τους σημαντικότερους αμυντικούς μηχανισμούς του σώματός μας: τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό. Πρόκειται για το φυσικό «τείχος προστασίας» που αποτρέπει την είσοδο τοξικών ουσιών στον εγκέφαλο, και η αποδυνάμωσή του συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο εγκεφαλικών και καρδιαγγειακών επεισοδίων.
Η ερυθριτόλη και ο αιματοεγκεφαλικός φραγμός
Όπως διαβάζουμε στο Science Alert, οι επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Κολοράντο μελέτησαν την επίδραση της ερυθριτόλης σε κύτταρα του αιματοεγκεφαλικού φραγμού, και τα αποτελέσματα ήταν ανησυχητικά: παρατηρήθηκε οξείδωση των κυττάρων, δηλαδή αυξημένη παραγωγή επιβλαβών μορίων, γνωστών ως ελεύθερες ρίζες, ενώ παράλληλα μειώθηκε η φυσική αντιοξειδωτική άμυνα του οργανισμού. Η ερυθριτόλη προκάλεσε δυσλειτουργίες στα κύτταρα, μερικά από τα οποία υπέστησαν ακόμα και κυτταρικό θάνατο.
Πώς διαταράσσει τη ροή του αίματος στον εγκέφαλο
Πέρα όμως από τις άμεσες βλάβες, η ερυθριτόλη φαίνεται να επηρεάζει και τη λειτουργία των αιμοφόρων αγγείων, τα οποία ρυθμίζουν τη ροή του αίματος ανάλογα με τις ανάγκες του σώματος. Κανονικά, η διαστολή και η σύσπαση των αγγείων ελέγχονται από δύο μόρια: το νιτρικό οξείδιο, που τα χαλαρώνει, και την ενδοθηλίνη-1, που τα συσφίγγει. Η μελέτη έδειξε ότι η ερυθριτόλη διαταράσσει αυτή την ισορροπία, μειώνοντας την παραγωγή νιτρικού οξειδίου και αυξάνοντας την ενδοθηλίνη-1. Το αποτέλεσμα είναι αγγεία που παραμένουν υπερβολικά σφιγμένα, περιορίζοντας την παροχή οξυγόνου και θρεπτικών ουσιών στον εγκέφαλο — μια κατάσταση που συνδέεται άμεσα με ισχαιμικά εγκεφαλικά.
Ακόμη πιο ανησυχητική είναι η επίδραση της ερυθριτόλης στην ικανότητα του οργανισμού να διαλύει φυσικά τους θρόμβους αίματος. Κανονικά, όταν σχηματίζεται ένας θρόμβος, τα κύτταρα απελευθερώνουν μια πρωτεΐνη που τον διασπά, αποτρέποντας σοβαρές επιπλοκές. Η ερυθριτόλη όμως φάνηκε να εμποδίζει αυτή τη διαδικασία, αφήνοντας τους θρόμβους να δρουν ανεξέλεγκτα, κάτι που θα μπορούσε να οδηγήσει σε εγκεφαλικό ή καρδιακό επεισόδιο.
Τα εργαστηριακά ευρήματα, αν και αφορούν δοκιμές σε κύτταρα, συμφωνούν με παλαιότερες μελέτες σε ανθρώπους, οι οποίες είχαν δείξει ότι άτομα με υψηλά επίπεδα ερυθριτόλης στο αίμα παρουσίαζαν διπλάσιο κίνδυνο για καρδιαγγειακά συμβάντα. Γι’ αυτό και οι επιστήμονες τονίζουν ότι απαιτούνται πιο εξελιγμένες τεχνικές για να επιβεβαιωθούν τα αποτελέσματα.
Η ιδιαιτερότητα της ερυθριτόλης είναι ότι δεν ανήκει στις τεχνητές γλυκαντικές ουσίες, όπως η ασπαρτάμη ή η σουκραλόζη, αλλά στις αλκοόλες σακχάρων (φυσικές ενώσεις που παράγει το σώμα σε μικρές ποσότητες). Αυτή η ιδιότητα την κράτησε εκτός των πρόσφατων οδηγιών του ΠΟΥ, που αποθαρρύνουν τη χρήση τεχνητών γλυκαντικών για έλεγχο του βάρους. Επιπλέον, επειδή έχει γεύση παρόμοια με τη ζάχαρη αλλά χωρίς τις θερμίδες, έχει γίνει ιδιαίτερα δημοφιλής στη βιομηχανία τροφίμων, ειδικά σε «sugar-free» ή «keto-friendly» προϊόντα.
Φυσικό, αλλά όχι ακίνδυνο;
Η νέα μελέτη φέρνει στο προσκήνιο τον πιθανό κίνδυνο που ενέχουν ακόμα και οι «φυσικές» εναλλακτικές της ζάχαρης. Η μεγάλη πρόκληση είναι να κατανοήσουμε τις μακροπρόθεσμες συνέπειες ουσιών που καταναλώνουμε καθημερινά χωρίς καν να το γνωρίζουμε. Η αντικατάσταση της ζάχαρης με εναλλακτικά γλυκαντικά μπορεί να αποτρέπει την παχυσαρκία ή τον διαβήτη, αλλά δεν σημαίνει ότι είναι απαραίτητα ασφαλής.
